Việc sử dụng phác đồ điều trị viêm phổi cho trẻ em phụ thuộc vào độ tuổi, nguyên nhân và tình trạng bệnh. Bài viết này chúng tôi sẽ giới thiệu đến bạn đọc phác đồ xử trí với các trường hợp viêm phổi ở trẻ em giúp phòng tránh những hậu quả không đáng có.
Phác đồ điều trị viêm phổi ở trẻ em
Viêm phổi là bệnh nhiễm trùng đường hô hấp dưới và là nguyên nhân hàng đầu khiến trẻ nhập viện, nhất là trẻ dưới 2 tháng tuổi.
Công tác chẩn đoán: Công tác chẩn đoán viêm phổi mà bác sĩ sẽ thực hiện lần lượt là hỏi tiền sử, bệnh sử, khám lâm sàng và chỉ định các xét nghiệm cần thiết.
Chẩn đoán xác định: Xác định dựa vào các đặc điểm lâm sàng và kết quả cận lâm sàng của người bệnh:
- Lâm sàng: ho, sốt, khó thở, thở nhanh.
- Kết quả chụp X- quang: là tiêu chuẩn quan trọng nhất để xác định người bệnh có viêm phổi hay không. Tuy nhiên, phương pháp này không phân biệt được tác nhân gây bệnh.
Chẩn đoán phân biệt: Thường rất khó để chẩn đoán các nguyên nhân gây bệnh. Một số bệnh lý khác mà bác sĩ phải phân biệt để tránh nhầm lẫn với viêm phổi là hen suyễn, bệnh lý bẩm sinh tại phổi, dị vật đường thở, suy hô hấp…
Để chuẩn đoán xem có phải người bệnh bị viêm phổi hay không, bác sĩ thường đề nghị bệnh nhân thực hiện một số xét nghiệm sau:
Xét nghiệm máu: Loại xét nghiệm này giúp các bác sĩ có thể xác định được số lượng bạch cầu, từ đó biết được tình trạng viêm của người bệnh. Máu ven được lấy để nuôi cấy, giúp cho công tác phát hiện các trường hợp viêm phổi do vi khuẩn, xác định đúng tác nhân gây bệnh. Từ đó, bác sĩ sẽ lựa chọn phương pháp điều trị, đặc biệt là loại thuốc kháng sinh phù hợp với từng bệnh nhân.
Xét nghiệm nước tiểu: Loại xét nghiệm này giúp phát hiện hai tác nhân gây viêm phổi là vi khuẩn Streptococcus pneumoniae và Legionella pneumophila.
Nuôi cấy đờm: Kỹ thuật viên xét nghiệm sẽ thu mẫu bệnh phẩm này từ sau những cơ ho sâu, ho mạnh của người bệnh,sau đó xác định loại tác nhân gây bệnh.
Chụp X – quang ngực: Nhằm xác định vị trí và mức độ nặng nhẹ của các ổ nhiễm trùng nếu có.
Chụp CT: Phương pháp này giúp bác sĩ có thể quan sát một cách rõ ràng và chi tiết hơn hình ảnh của phổi nhờ công nghệ cắt lớp vi tính. Thông thường, phương pháp này được sử dụng trong các trường hợp bệnh nhân điều trị không hiệu quả, người viêm phổi nặng.
Nội soi phế quản: Tương tự như chụp CT, nội soi phế quản áp dụng cho người viêm phổi nặng hoặc bệnh chữa trị nhiều lần không khỏi, hay tái phát. Phương pháp này giúp kỹ thuật viên lấy mẫu bệnh phẩm từ dịch và tế bào mô ở khí quản, phế quản để tìm căn nguyên gây bệnh.
Khí máu động mạch: Giúp bác sĩ xác định nồng độ oxy trong máu. Thông thường, người bệnh được lấy máu từ động mạch tại cổ tay. Phương pháp này giúp xác định mức độ trầm trọng của bệnh thông qua quá trình trao đổi oxy và cacbon của cơ thể.
Điều trị viêm phổi ở trẻ em
Có 4 nguyên tắc trong điều trị viêm phổi cho trẻ nhỏ là:
- Kháng sinh, chống nhiễm khuẩn
- Dinh dưỡng
- Điều trị và hạn chế tối đa xảy ra biến chứng
- Hỗ trợ hô hấp (nếu cần)
Điều trị tại nhà hoặc cơ sở y tế
Khi phát hiện trẻ có bất kỳ các biểu hiện của viêm phổi, các mẹ có thể vệ sinh tai mũi họng cho con bằng dung dịch natri clorid 0,9% và vệ sinh răng miệng sạch sẽ, cho trẻ nghỉ ngơi. Tuyệt đối không cho con sử dụng kháng sinh nếu chưa được khám và có chỉ định của bác sĩ.
Nếu trẻ viêm phổi nặng, cần đến điều trị tại các cơ sở y tế để nhận được sự theo dõi, chăm sóc tốt hơn và kịp thời xử lý biến chứng. Tại đây, các bác sĩ sẽ tìm ra nguyên nhân chính xác gây bệnh và từ đó sử dụng thuốc theo kháng sinh đồ để vừa có có tác dụng chữa bệnh vừa hạn chế nguy cơ kháng kháng sinh.
Ngoài ra, tại bệnh viện có thể thực hiện các kỹ thuật điều trị khác nếu tình trạng bệnh của trẻ trở nên nghiêm trọng. Có thể sử dụng các thiết bị hỗ trợ, đặt ống nội khí quản trong các trường hợp có biểu hiện suy hô hấp hay truyền dịch nếu trẻ có các triệu chứng mất nước và chất điện giải.
Điều trị hỗ trợ
Có thể chườm mát hoặc dùng paracetamol để hạ sốt. Người nhà nên giúp trẻ giữ đường thở thông thoáng, hút đờm dãi, nới lỏng quần áo, kê cao đầu… để trẻ có thể hô hấp dễ dàng hơn.
Chăm sóc trẻ
Trẻ viêm phổi thường biểu hiện mệt mỏi, chán ăn, dễ nôn, trớ. Do vậy, các mẹ cần cho con ăn các món ăn lỏng, mềm, dễ tiêu hóa như bột, cháo… Đảm bảo phòng ở, đồ dùng cá nhân của trẻ sạch sẽ, thoáng mát.
Phác đồ điều trị viêm phổi ở trẻ em rất quan trọng trong việc phục hồi sức khỏe và hạn chế tối đa tác dụng không mong muốn của thuốc với cơ thể của trẻ sau này. Trên đây là phác đồ điều trị mà bạn đọc có thể tham khảo để chăm sóc sức khỏe của bé yêu tốt hơn.