Cổ họng đau rát khi nuốt kèm theo viêm, đỏ gây cảm giác khó chịu. Việc xác định nguyên nhân chính xác tình trạng này là do bệnh gì rất quan trọng để áp dụng các biện pháp điều trị phù hợp giúp giải quyết triệt để, tránh để lâu biến chứng nguy hiểm
Cổ họng đau rát khi nuốt là biểu hiện của bệnh gì?
Đau họng khi nuốt là thuật ngữ y học mô tả cảm giác đau đớn trong cổ họng xảy ra khi nuốt chất lỏng, thức ăn đặc và thậm chí là nước bọt. Mức độ đau của người bị ảnh hưởng sẽ phụ thuộc vào mức độ nghiêm trọng của tình trạng viêm và đặc điểm của thức ăn hoặc chất lỏng ăn vào.
Đau họng khi nuốt là tình trạng xảy ra có thể gây viêm và đỏ dẫn đến khó chịu. Cổ họng đau rát khi nuốt thường xuất hiện nhiều vào mùa đông lạnh. Thông thường, sưng đỏ họng kèm theo khó nuốt kéo dài trong một vài ngày, không quá một tuần và nó sẽ tự lành, Tuy nhiên, biết nguyên nhân gây ra tình trạng cổ họng đau rát khi nuốt là bệnh gì rất cần thiết để tìm ra cách điều trị phù hợp
Thông thường, đau rát cổ họng khi nuốt là biểu hiện của viêm họng nhẹ do nhiễm virus, đặc biệt là các virus gây cảm lạnh, lây qua các giọt bắn nước bọt mà một người nào đó đã bị bệnh phát ra khi họ thở, ho, hắt hơi hoặc nói chuyện. Ngoài ra việc lây nhiễm có thể diễn ra bằng cách tiếp xúc trực tiếp qua bàn tay hoặc dùng chung dao kéo, khăn tắm và các vật phẩm khác sử dụng cá nhân
Tuy nhiên cổ họng đau rát khi nuốt ngoài nguyên nhân do viêm họng ra thì có thể có nguyên nhân do một số yếu tố khác bao gồm:
- Thở bằng miệng thường xuyên: Thay vì hít thở không khí qua mũi thì nhiều người có thói quen thở bằng miệng hoặc há miệng khi ngủ. Tình trạng này là kết quả của nghẹt mũi đi kèm với viêm họng. Thở bằng miệng sẽ làm cho cổ họng bị khô rát dẫn đến đau khi nuốt.
- Nếu ở trong môi trường quá khô, độ ẩm không đảm bảo hoặc việc sưởi ấm có thể làm cho khô phòng và khiến cổ họng của bạn trở nên đau rát. Chăm sóc đặc biệt phải được thực hiện với các thiết bị sưởi ấm không khí trực tiếp vì chúng loại bỏ độ ẩm ra khỏi phòng.
- Những thay đổi đột ngột về nhiệt độ, nghĩa là đi từ một môi trường rất nóng đến môi trường lạnh hoặc ngược lại. Tốt nhất nên mặc ấm, quàng khăn bảo vệ cổ họng khi đi ngoài trời lạnh hoặc nếu từ phòng điều hòa lạnh thì nên tắt trước 10 phút rồi mới đi ra ngoài
- Dị ứng xảy ra khi hệ thống miễn dịch của cơ thể chúng ta phát hiện một yếu tố bên ngoài là nguy hiểm tiềm tàng thường gây nghẹt mũi và người bệnh có xu hướng thở bằng miệng. Ngoài ra, một số quá trình dị ứng gây viêm họng dẫn đến cổ họng đau rát khi nuốt.
- Ô nhiễm môi trường không khí.
- Hít thở các chất kích thích, chẳng hạn như một số hóa chất. Các chất độc hại (khí hoặc các hạt lơ lửng) hoặc thay đổi khí tượng (môi trường khô và nhiệt độ thấp) có thể làm khô và làm tổn thương niêm mạc của cổ họng
- Hút thuốc hoặc hít khói thuốc lá. Thói quen này làm khô các mô của cổ họng.
- Sử dụng giọng nói quá nhiều (do đặc thù nghề nghiệp của giáo viên, diễn giả, nhân viên bán hàng, ca sĩ…), nói rất to hoặc hét.
- Do trào ngược dạ dày thực quản: Khi trào ngược dạ dày thực quản xảy ra, axit dạ dày trào lên thực quản. Sự thay đổi pH có thể khiến cổ họng bị kích thích.
- Do bị viêm thanh quản: triệu chứng của bệnh này là ho khan, khàn tiếng, tắt tiếng, ngứa rát cổ họng kèm theo khó nuốt gây mệt mỏi, nóng sốt
- Do viêm amidan: Cũng giống như các triệu chứng của viêm họng, viêm amidan cũng khiến cổ họng đau rát khi nuốt với hạch lympho ở hai bên hầu họng bị viêm do vi khuẩn hoặc virus
- Do khối u thực quản: Khối u xuất hiện ở thực quản có thể gây ra cảm giác vướng khi nuốt kèm theo đau rát cổ họng. Phần lớn các khối u đều lành tính, số ít trường hợp phát triển thành ung thư
- Lạm dụng đồ uống có cồn
Cổ họng đau rát khi nuốt khi nào cần khám bác sĩ
Thông thường, tình trạng này sẽ tự khỏi trong vài ngày mà không cần điều trị tuy nhiên nếu các triệu chứng tiếp tục xuất hiện kèm thêm các biểu hiện khác thì bạn nên đi khám càng sớm càng tốt.
Những trường hợp đó bao gồm:
- Cổ họng đau rát khi nuốt kéo dài hơn 3 ngày
- Đau tăng và khó nuốt
- Đau cơ và khớp xuất hiện
- Hôi miệng
- Sốt dai dẳng, sốt cao
- Khi các đốm trắng xuất hiện ở phía sau cổ họng hoặc trên amidan
Cổ họng đau rát khi nuốt phải làm sao để hết
Mặc dù các triệu chứng thường tự khỏi nhưng có một số mẹo dưới đây bạn có thể áp dụng để giảm bớt sự khó chịu:
- Hạn chế sử dụng giọng nói trong thời gian này, cố gắng dành thời gian để nghỉ ngơi nhiều hơn
- Tăng lượng chất lỏng bằng cách uống nhiều nước mỗi ngày. Khi cổ họng được bổ sung đủ độ ẩm, dịch tiết sẽ trở nên lỏng hơn và không dính vào cổ họng từ đó giảm ho và kích thích cổ họng. Bạn nên nhớ uống nước ấm, không nhất thiết phải uống đồ uống quá nóng hoặc quá lạnh vì cả hai đều gây tổn thương niêm mạc họng
- Nên ăn các thực phẩm có kết cấu mềm chẳng hạn như súp, nước dùng, sữa chua để cổ họng không bị đau rát thêm. Ngoài ra, việc tiêu thụ vitamin, chẳng hạn như C và E sẽ có lợi. Vitamin C đóng góp vào chức năng bình thường của hệ thống miễn dịch, trong khi E giúp bảo vệ các tế bào chống lại tổn thương oxy hóa.
- Làm ẩm môi trường bằng máy phun sương tạo độ ẩm
- Súc miệng bằng nước muối sinh lý để vệ sinh cổ họng hàng ngày. Nước muối có tác dụng sát trùng, làm loãng đờm, giảm mùi hôi miệng.
- Dùng quất chưng mật ong để giảm ho ngứa cổ họng, tái tạo các niêm mạc họng bị tổn thương
Như vậy cổ họng đau rát khi nuốt có thể xuất phát do nhiều nguyên nhân và bệnh lý khác nhau. Do đó để chắc chắn, bạn nên đi khám để chẩn đoán chính xác tình trạng bệnh và điều trị theo hướng dẫn của bác sĩ.
